laatst bewerkt (y.m.d): 2010.12.20

Andricus-galsoorten: Ananasgal
 

Andricus-galsoorten

Andricus galsoorten worden veroorzaakt door Galwespen. De meeste soorten galwesp binnen het andricus-geslacht hebben twee generaties, en kennen waardwisseling (dus veroorzaken ook twee soorten gallen).
Bij generatiewisseling ontstaat afwisselend een agame generatie (♀♀) en een bigame generatie (♀♂).
Die wisseling van waard(-plant) bij de Andricus-soorten kan zijn dezelfde soort eik op een andere plek, of een ander soort eik.

Andricus (gal-)soorten op deze site: Andricus index
 

  Gal maker:   Andricus foecundatrix [Hartig, 1840]
[Oud.]: Andricus fecundator, Andricus fecundatrix, Andricus pilosus,
[Oud.]: Aphilothrix fecundatrix, Cynips fecundatrix
 
  Op/On:   Quercus sp.
( Quercus robur L, Quercus petraea (Mattuschka) Lieblein )
 
  9 Kb, ananasgal of eikenroosje op eik, artichoke gall, andricus foecundatrix  

Ananasgalwesp

Waardplant: zomereik,
Plek: knop,
Type: ananas,roosje,
Verwekker: galwesp,
Foto: Laegieskamp, NM,
Datum: 2 oktober 2003
 
 
De gal heet Ananasgal, Hopgal, of Eikenroosje. In het Engels Artichoke gall, of Hop gall. In het Duits "Hopfenzapfen" of "Artischocken-Galle" of "Eichenrose". Namen geven aan gallen is wijd verbreid in Europa. Dat dateert uit de tijd dat gallen op eik handelswaar waren, in verband met de inktindustrie, en andere chemische toepassingen.

De Ananasgalwesp heeft twee generaties. Beide generaties veroorzaken een gal. De ene gal is een knopgal, de ander een meeldraadgal. In Nederland komt de gal voor op Zomereik en Wintereik. Zuidelijker in Europa tref je deze ook aan op Zachtharige eik (Quercus pubescens).


De agame (♀♀) galwesp generatie veroorzaakt de Ananasgal (knopgal).
De bigame (♀♂) galwesp generatie veroorzaakt een gal zonder naam (een meeldraadgal).

De Ananasgalwesp maakt geen deel uit van de Kollari-groep, en is niet afhankelijk van Moseik in de wintermaanden. De strategie om te overwinteren is anders. De bigame (♀♂) galwesp generatie overwintert in een gal, en legt na de winter eitjes.

Beschrijving Ananasgal (♀♀):
Deze gal ontstaat meestal uit de okselknoppen van tweejarige takken. De schubben omsluiten een binnengal. In augustus laat de binnengal van de Ananasgal los, valt op de grond, en blijft daar liggen. De buitengal kan nog wel een jaar aan de boom blijven zitten. De larven overwinteren in de afgevallen binnengal. Laat in het voorjaar sluipen deze uit, als bigame (♀♂) generatie.

Beschrijving Ananasgalwesp Meeldraadgal (♀♂):
De bigame (♀♂) galwesp generatie legt eitjes tussen de meeldraden van de katjes van de eik, in het late voorjaar. Daar ontstaan dan 2 millimeter grote, witbehaarde galletjes. De galwespen komen in juni van dat jaar uit.

Er zijn zeer veel kweekvormen van Zomereik, zoals een cultivar met witbont blad (varieteit Variegata), en een cultivar met rood blad (varieteit Purpuracens). De schubben van de Ananasgal (dus van de buitengal), nemen dan vaak de kleur aan van de knop, wit bij witbont cultivar, purper bij purperen cultivar.
Dat is ook lang gedacht van Tepelgal van de Beukengalmug. Bij een Rode beuk, en bij een Purperen beuk, is die gal altijd rood, respectievelijk purper. Toch kan deze gal ook rood zijn op een doodgewone huis-tuin-en-keuken Beuk (Fagus sylvaticus), als het maar koud en mistig genoeg is geweest in de groeiperiode.

In Park Spoorzicht zijn Ananasgallen soms wel, soms niet aanwezig. Dat wisselt per jaar, in ieder geval van 2002-2010. Dat kan te maken hebben met een goede plek voor de andere generatie. Want voor meeldraden is een volwassen boom nodig.

 
stadium: galrijp; last van inquilines, blijft een twijfelgeval



Lexicon:
WTNLENDEFR
 Generatiewisselinggeneration alternationGenerationswechsel 
 Waardplekwisselinghost location changeWirtplatzwechsel 
 Waardwisselinghost changeWirtswechsel 
InquilinekoekoeksjonginquilineEinmieterInquiline
Quercus canariensis W.,
Syn.: Quercus faginea Lam.
Canarische eikAlgerian oak,
Mediterranean oak
Algerische EicheChêne des Canaries,
Chêne de Mirbeck
Quercus cerris L.MoseikTurkey oakZerreicheChêne cevelu,
Doucier
Quercus ilex L.Steeneikevergreen oak,
holm oak
Steineiche,
Grüneiche
Chêne vert,
Chêne yeuse
Quercus robur L.Zomereikpedunculate oak,
English oak
StieleicheChêne pédonculé
Quercus petraea M. (Li.)Wintereiksessile oak,
durmast oak
Steineiche,
Traubeneiche
Chêne rouvre,
Chêne sessile
Quercus pontica K.KPontische eikArmenian oak,
Pontic oak
Armenische Eiche,
Pontischee Eiche
Chêne d'Arménie
Chêne du Pont(in)
Quercus pubescens W.Zachtharige eikpubescent oak,
white oak
Eichenhain,
Flaumeiche
Chêne pubescent,
Chêne blanc
Quercus pyrenaica W.Bergeik ,
Pyrenese eik
Pyrenean oakSpanische Eiche,
Pyrenäen Eiche
Chêne tauzin,
Chêne doux
Quercus suber L.Kurkeikcork oakKorkeicheCorcier

 
Vorige scherm